Regionaal Archief Alkmaar
Thema

Migranten

Binnen dit thema zijn bronnen verzameld die verhalen vertellen over migranten en migratie. Ze gaan over mensen die van buiten de grenzen van het huidige Nederland naar de regio trokken, of juist naar het buitenland vertrokken. Dat deden ze bijvoorbeeld op zoek naar een beter bestaan, naar werk of naar meer vrijheid.

Migratie is van alle tijden, ook in onze regio. Vooral vanaf de late zestiende eeuw oefende de Nederlandse Republiek een grote aantrekkingskracht uit op immigranten. De Republiek kende toen een grote mate van vrijheid van godsdienst: mensen mochten er geloven wat ze wilden. Protestanten en joden die elders hun geloof niet mochten belijden of zelfs vervolgd werden zochten hier hun toevlucht. Bovendien ging het economisch goed in Nederland. Met name in de zeventiende eeuw was de Nederlandse Republiek een centrum van internationale handel. Dat trok veel arbeidsmigranten aan.

Immigranten kwamen eerst vooral uit Europa – uit Duitsland en de Zuidelijke Nederlanden bijvoorbeeld, en uit Frankrijk – maar soms ook van verder weg. Vooral in de tweede helft van de twintigste eeuw wierf Nederland doelgericht arbeidsmigranten uit Zuid-Europa, Marokko en Turkije. Met de dekolonisatie van Indonesië en Suriname kwamen toen bovendien migranten uit die landen naar de regio. Andersom vertrokken Nederlanders naar de koloniën en vanaf de negentiende eeuw bijvoorbeeld ook naar de Verenigde Staten. Na de Tweede Wereldoorlog volgde er een grootschalige emigratie naar Canada, Australië en Nieuw-Zeeland.

Hoewel lang niet al die migranten zijn terug te vinden in de archieven, heeft een aantal van hen er wel sporen nagelaten. Soms zijn ze alleen terug te vinden omdat ze bijvoorbeeld trouwden in een plaats in de regio, en bij de registratie van hun huwelijk hun plaats van herkomst werd genoteerd. Over andere immigranten zijn meer bronnen te vinden, bijvoorbeeld omdat ze bij een notaris langsgingen, omdat ze zorg nodig hadden of omdat ze in aanraking kwamen met justitie. De bronnen binnen dit thema vertellen daarom soms persoonlijke verhalen, maar gaan ook over wetgeving en over hoe er in de loop van de tijd met migranten werd omgesprongen.

Toon 20 bronnen

Tijdvakken

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart